Zachowek Sulechów
Jak uzyskać zachowek Sulechów?

Po śmierci osoby, jej majątek przechodzi na współmałżonka oraz dzieci (spadkobierców). Gdy następuje otwarcie spadku po zmarłym, może może ono nastąpić na podstawie przepisów ustawy lub na podstawie testamentu sporządzonego przez spadkodawcę. W przypadku podziału spadku zgodnie z ustawą, w pierwszej kolejności prawo do dziedziczenia nabywa małżonek oraz dzieci spadkodawcy. Otrzymują oni równą część spadku, po połowie. Natomiast w przypadku testamentu, spadkodawca ma możliwość dysponowania swoim majątkiem, co jednak nie zawsze oznacza, że najbliższa rodzina zostanie w nim uwzględniona. Dlatego, w celu ochrony interesów tych bliskich, którzy nie zostali uwzględnieni w testamencie, istnieje instytucja zachowku.. Co to takiego? Komu przysługuje i w jakiej wysokości?


Zachowek. Co to jest zachowek? Instytucja zachowku


Czym jest zachowek? Definicja zachowku.

Zachowek jest instytucją prawa spadkowego., której celem jest zabezpieczenie praw majątkowych osób najbliższych spadkodawcy. Osoby te z różnych powodów w wystarczający sposób nie uczestniczyły w podziale spadku, np. poprzez pominięcie ich w testamencie lub w darowiznach zrealizowanych jeszcze śmiercią spadkodawcy. Osoby takie, uprawnione są do zachowku i mają prawo oczekiwać i żadać zapłaty zachowku od osób, które prawa do spadku nabyły.


Zachowek, z definicji, to instytucja prawa spadkowego, której celem jest ochrona najbliższych krewnych spadkodawcy przed dowolnym rozporządzaniem przez niego majątkiem za pomocą testamentu lub darowizn za życia. Stanowi on wartość pieniężną, której wysokość jest dokładnie określana według zasad przewidzianych w kodeksie cywilnym. Wartość ta opiera się przede wszystkim na bilansie aktywów i pasywów spadku oraz wybranych darowizn przekazanych przez spadkodawcę, i przypada osobom z jego najbliższej rodziny, które mają prawo do tego roszczenia.


Roszczenie to może być zaspokojone poprzez powołanie do spadku (na mocy ustawy lub testamentu), zapis windykacyjny bądź darowiznę. Jeśli jednak osoba uprawniona nie otrzymała go w jednej z tych form, może domagać się od spadkobierców zapłaty sumy pieniężnej mającej na celu uzupełnienie brakującego roszczenie o zachowek. W określonych przypadkach można domagać się zapłaty również od zapisobierców windykacyjnych i obdarowanych.



Obowiązek zapłaty

Obowiązek wypłaty zachowku pojawia się w momencie śmierci osoby pozostawiającej spadek i jest zaliczany do długów spadkowych. Idea tego rozwiązania opiera się na założeniu, że każdy człowiek ma moralną powinność zapewnienia przynajmniej części majątku swoim najbliższym po śmierci. Może jednak zdarzyć się, że spadkodawca w testamencie pominie te osoby. Zachowek pełni rolę zabezpieczenia interesów bliskich pominiętych w testamencie przez spadkodawcę.



Zachowek Sulechów i okolice

Pomagamy w uzyskaniu zachowku, sprawach spadkowych majątkowych i rozwodowych. Zadzwoń.

Jakie są zasady dziedziczenia? Kto jest uprawniony do spadku?

Do spadku z mocy prawa osobami uprawnionymi w pierwszej kolejności są zstępni, to jest dzieci spadkodawcy oraz małżonek, którzy dziedziczą majątek w równych częściach. Należy pamiętać jednak, że część jaka przypada dotychczasowemu małżonkowi nie może być niższa od ¼ całości spadku. Jeżeli brak jest zstępnych, to do spadku mają prawo małżonek oraz jego rodzice. W takiej sytuacji rodzice zmarłego mogą ubiegać się o zachowek.

Kto jest osobą uprawnioną?
Komu przysługuje zachowek?


Art. 991 par. 1 Kodeksu Cywilnego definiuje osoby, które są uprawnione do zachowku. Są to zatem wszyscy spadkobiercy, którzy nabywają prawo do spadku z zgodnie z ustawą z grupy pierwszej, a jeżeli brak takowych - spadkobiercy z grupy drugiej Bedą to więc takie osoby:
1. małżonek osoby zmarłej
2. każdy zstępny, czyli kolejni potomkowie tej samej osoby, to jest dzieci, wnuki, prawnuki, itd.
3. rodzice osoby zmarłej, ale tylko w sytuacji gdy brak naturalnych potomków, czyli dzieci spadkodawcy.

Natomiast do grupy zstępnych dzieci prawo spadkowe zalicza:
1. naturalnych potomków zmarłego
2. dzieci, które zostały adoptowane (przysposobione) przez spadkodawcę
3. dzieci przez spadkodawcę uznane jako własne
4. potomstwo pozamałżeńskie spadkodawcy.

Kto nie jest uprawniony do zachowku?
Komu nie przysługuje zachowek?


Prawo do zachowku nie będzie przysługiwać:
- osobom uprawnionym do zachowku, ale już otrzymały od spadkodawcy darowizny o wartości równej lub większej od kwoty należnego im zachowku.
- spadkobiercom odrzucającym spadek
- wszyscy ewentualnie wydziedziczeni w testamencie
- małżonek, pozostający w separacji z chwilą śmierci spadkodawcy
- małżonek, wobec którego testator (zmarły) wniósł pozew o rozwód z orzeczeniem jego wyłącznej winy
- dalsi krewni (zięć, synowa, teściowie)
- osoby uznane przez spadkodawcę za niegodne dziedziczenia

Forma zapłaty. Jaka jest kwota zachowku?

Najczęściej wypłacany jest w formie gotówkowej a jego wysokość jest określona w prawie spadkowym, a dokładnie w art. 991 par. 1 Kodeksu Cywilnego. Kwota ta jest uzależniona od części majątku, która mogłaby przypadać spadkobiercy w przypadku dziedziczenia ustawowego. Osobom uprawnionym do zachowku należy się 1/2 przynależnego im udziału. Natomiast niepełnoletnie - w chwili otwarcia spadku - dzieci oraz osoby, które są trwale niezdolne do pracy mogą otrzymać 2/3 należnego udziału.

Do zapłaty roszczenia zobowiązani są inni spadkobiercy bądź osoby, którym spadkodawca zapisał majątek lub jego część. Dla większości spadkobierców otrzymany spadek (w sytuacji kiedy uprawnione osoby zażądają jego zapłaty) może stanowić pewien kłopot, bowiem najczęściej spadek stanowią nieruchomości lub inne prawa, które trudno jest szybko spieniężyć.

Granice wydziedziczenia

Według ustawodawcy, spadkodawca ma względem swoich najbliższych pewne obowiązki moralne. Urzeczywistnieniem tych obowiązków jest właśnie prawo uprawnionego do zachowku, który przysługuje mu ze względu na szczególny, bardzo bliski stosunek rodzinny istniejący między nim a spadkodawcą. Z tego powodu instytucja zachowku i wynikające z niej uprawnienia dla spadkobierców ustawowych w znaczący sposób ograniczają pełną swobodę testowania, czyli prawo spadkodawcy do całkowicie dowolnego rozporządzania swoim majątkiem po śmierci z pominięciem osób najbliższych.[1] Wobec tego kodeks cywilny przewiduję jednak możliwość wydziedziczenia, czyli mozliwość pozbawienia przez spadkodawcę, jego zstępnych, małżonka lub rodziców uprawnienia do zachowku na ściśle określonych zasadzach.

Możliwość wydziedziczenia przez spadkodawcę uprawnionego do zachowku może nastąpić tylko w przewidzianych przez ustawodawcę sytuacjach. Po pierwsze uprawniony do zachowku może zostać wydziedziczony jeżeli w sposób regularny, wbrew woli spadkodawcy postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Inną przyczyną wydziedziczenia może być dopuszczenie się względem spadkodawcy albo którejś z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci. Także uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych może być powodem wydziedziczenia.

Trzeba pamiętać, że wydziedziczenie okaże się nieskuteczne, jeżeli jego przyczyna nie wynika bezpośrednio z treści testamentu, nawet gdyby faktycznie taka przyczyna wydziedziczenia zachodziła w rzeczywistości. Dlatego też tak ważne jest precyzyjne formułowanie zawartości testamentu. Spadkodawca bowiem powinien opisać dokładnie przykłady zachowania albo czynności uprawnionego do zachowku bądź ich brak, które jego zdaniem pozbawiają udziału w spadku. Testament niezawierający jakichkolwiek istotnych zarzutów wobec uprawnionego do zachowku czy też opisów jego niestosownych zachowań, nawet jeśli posiada formą notarialną, nie będzie skuteczną podstawy do wydziedziczenia. Nie jest wystarczające zatem samo posłużenie się przez spadkodawcę sformułowaniem, że uprawniony do zachowku uporczywie nie dopełniał obowiązków rodzinnych, bez wskazania rodzaju tych obowiązków.[2]

Ustawodawca ograniczył spadkodawcę ponadto w ten sposób, że odebrał mu możliwość wydziedziczenia uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył. Wówczas wydziedziczenie zawarte już wcześniej w testamencie będzie bezskuteczne bez względu na formę, w jakiej przebaczenie nastąpiło.[3] Dotyczy to nawet sytuacji, gdy spadkodawca w chwili przebaczenia nie miał zdolności do czynności prawnych, wystarczy bowiem, że miał dostateczne rozeznanie. Spadkobierca wydziedziczony w testamencie, któremu już z innych przyczyn nie służy roszczenie o zachowek, może w celu ochrony innego interesu prawnego - żądać ustalenia, że wydziedziczenie jest bezpodstawne.[4]

Zachowek Sulechów i okolice
Zadzwoń! Pomagamy w uzyskaniu zachowku


Dochodzenie praw z tytułu dziedziczenia jest czynnością wyjątkowo skompilowaną. Ze względu na zawiłe i często trudne do oszacowania roszczenia, wymaga to dużej i wyspecjalizowanej wiedzy prawniczej, sporego nakładu pracy, czasu i środków, koniecznych do ustalenia składników majątku, ich wartości oraz przysługujących praw. Ponieważ często majątek testatora bywa pokaźny, a potencjonalnych zainteresowanych w jego podziale jest wielu uczestników, to rzetelne i uczciwe wykonanie postępowania spadkowego często bywa emocjonujące i trudne. Jeżeli już na tym etapie istnieją sporne kwestie, to warto w tej sytuacji skorzystać z pomocy i wsparcia dobrego prawnika od spraw majątkowych. Dlatego, w tej dziedzinie zawsze warto skorzystać z usług doświadczonych prawników.



[1] Wyrok SA w Warszawie z 27.10.2009 r., sygn. akt VI ACa 376/09, Legalis
[2] Wyrok SA w Poznaniu z 13.01.2011 r., sygn. akt I ACa 1021/10, Legalis
[3] Uchwała SN – IC z 14.06.1971 r., sygn. akt III CZP 24/71, Legalis
[4] Wyrok SN – IC z 09.12.1974 r., sygn. akt I CR 873/74, Legalis



Znajdź prawnika

województwo dolnośląskie województwo kujawsko-pomorskie województwo lubelskie województwo lubuskie województwo łódzkie województwo małopolskie województwo mazowieckie województwo opolskie województwo podkarpackie województwo podlaskie województwo pomorskie województwo śląskie województwo świętokrzyskie województwo warmińsko-mazurskie województwo wielkopolskie województwo zachodniopomorskie

Wyszukaj według województwa
wybierz województwo
lub wybierz interesujące Cię miasto

Czy wiesz, że:

Prawo w Polsce: Szacuje się, że do 2020 roku w Polsce będzie 100 tysięcy Adwokatów i Radców Prawnych