Zachowek Drawsko Pomorskie
Jak uzyskać zachowek Drawsko Pomorskie?
Po śmierci osoby, jej majątek przechodzi na współmałżonka oraz dzieci (spadkobierców). Gdy następuje otwarcie spadku po zmarłym, może może ono nastąpić na podstawie przepisów ustawy lub na podstawie testamentu sporządzonego przez spadkodawcę. W przypadku podziału spadku zgodnie z ustawą, w pierwszej kolejności prawo do dziedziczenia nabywa małżonek oraz dzieci spadkodawcy. Otrzymują oni równą część spadku, po połowie. Natomiast w przypadku testamentu, spadkodawca ma możliwość dysponowania swoim majątkiem, co jednak nie zawsze oznacza, że najbliższa rodzina zostanie w nim uwzględniona. Dlatego, w celu ochrony interesów tych bliskich, którzy nie zostali uwzględnieni w testamencie, istnieje instytucja zachowku.. Co to takiego? Komu przysługuje i w jakiej wysokości?
Czym jest zachowek? Definicja zachowku.
Zachowek jest instytucją prawa spadkowego., której celem jest zabezpieczenie praw majątkowych osób najbliższych spadkodawcy. Osoby te z różnych powodów w wystarczający sposób nie uczestniczyły w podziale spadku, np. poprzez pominięcie ich w testamencie lub w darowiznach zrealizowanych jeszcze śmiercią spadkodawcy. Osoby takie, uprawnione są do zachowku i mają prawo oczekiwać i żadać zapłaty zachowku od osób, które prawa do spadku nabyły.
Zachowek, z definicji, to instytucja prawa spadkowego, której celem jest ochrona najbliższych krewnych spadkodawcy przed dowolnym rozporządzaniem przez niego majątkiem za pomocą testamentu lub darowizn za życia. Stanowi on wartość pieniężną, której wysokość jest dokładnie określana według zasad przewidzianych w kodeksie cywilnym. Wartość ta opiera się przede wszystkim na bilansie aktywów i pasywów spadku oraz wybranych darowizn przekazanych przez spadkodawcę, i przypada osobom z jego najbliższej rodziny, które mają prawo do tego roszczenia.
Roszczenie to może być zaspokojone poprzez powołanie do spadku (na mocy ustawy lub testamentu), zapis windykacyjny bądź darowiznę. Jeśli jednak osoba uprawniona nie otrzymała go w jednej z tych form, może domagać się od spadkobierców zapłaty sumy pieniężnej mającej na celu uzupełnienie brakującego roszczenie o zachowek. W określonych przypadkach można domagać się zapłaty również od zapisobierców windykacyjnych i obdarowanych.
Obowiązek zapłaty
Obowiązek wypłaty zachowku pojawia się w momencie śmierci osoby pozostawiającej spadek i jest zaliczany do długów spadkowych. Idea tego rozwiązania opiera się na założeniu, że każdy człowiek ma moralną powinność zapewnienia przynajmniej części majątku swoim najbliższym po śmierci. Może jednak zdarzyć się, że spadkodawca w testamencie pominie te osoby. Zachowek pełni rolę zabezpieczenia interesów bliskich pominiętych w testamencie przez spadkodawcę.
Zachowek Drawsko Pomorskie i okolice
Pomagamy w uzyskaniu zachowku, sprawach spadkowych majątkowych i rozwodowych. Zadzwoń.
Zasady dziedziczenia - kto jest uprawniony do spadku?
W pierwszej kolejności z mocy prawa osobami uprawnionymi do spadku są zstępni, czyli dzieci spadkodawcy i małżonek.
Osoby te dziedziczą majątek w równych częściach, jednak z zastrzeżeniem, że część przypadająca małżonkowi nie może być niższa
niż ¼ całości spadku. W momencie gdy brak jest zstępnych, do spadku nabywają prawo małżonek i jego rodzice. W tej sytuacji rodzice zmarłego
mogą ubiegać się o zachowek.
Komu przysługuje zachowek?
Kto jest osobą uprawnioną?
Osoby, które zostały uprawnione do jego uzyskania są szczegółowo wymienione w art. 991 par. 1 Kodeksu Cywilnego. Są to przede wszystkim wszyscy spadkobiercy,
którzy są powołani do spadku z zgodnie z ustawą z grupy pierwszej oraz w przypdaku ich braku z grupy drugiej, czyli:
1. wszyscy zstępni, czyli kolejni potomkowie tej samej osoby - dzieci, wnuki, prawnuki itd.
2. małżonek zmarłego
3. rodzice spadkodawcy, ale w sytuacji braku dzieci spadkodawcy.
Natomiast na podstawie prawa spadkowego, do grupy zstępnych dzieci zalicza się:
1. wszyscy naturalni potomkowie spadkodawcy
2. dzieci przysposobione (adoptowane) przez spadkodawcę
3. dzieci, które zostały uznane przez spadkodawce jako własne
4. dzieci pozamałżeńskie spadkodawcy.
Kto nie jest uprawniony do zachowku?
Komu nie przysługuje zachowek?
Prawo do zachowku nie będzie przysługiwać:
- osobom uprawnionym do zachowku, ale już otrzymały od spadkodawcy darowizny o wartości równej lub większej od kwoty należnego im zachowku.
- spadkobiercom odrzucającym spadek
- wszyscy ewentualnie wydziedziczeni w testamencie
- małżonek, pozostający w separacji z chwilą śmierci spadkodawcy
- małżonek, wobec którego testator (zmarły) wniósł pozew o rozwód z orzeczeniem jego wyłącznej winy
- dalsi krewni (zięć, synowa, teściowie)
- osoby uznane przez spadkodawcę za niegodne dziedziczenia
Forma zapłaty. Jaka jest kwota zachowku?
Najczęściej wypłacany jest w formie gotówkowej a jego wysokość jest określona w prawie spadkowym, a dokładnie w art. 991 par. 1 Kodeksu Cywilnego.
Kwota ta jest uzależniona od części majątku, która mogłaby przypadać spadkobiercy w przypadku dziedziczenia ustawowego. Osobom uprawnionym do zachowku należy się 1/2 przynależnego im udziału.
Natomiast niepełnoletnie - w chwili otwarcia spadku - dzieci oraz osoby, które są trwale niezdolne do pracy mogą otrzymać 2/3 należnego udziału.
Do zapłaty roszczenia zobowiązani są inni spadkobiercy bądź osoby, którym spadkodawca zapisał majątek lub jego część. Dla większości spadkobierców otrzymany spadek (w sytuacji kiedy uprawnione osoby zażądają jego zapłaty)
może stanowić pewien kłopot, bowiem najczęściej spadek stanowią nieruchomości lub inne prawa, które trudno jest szybko spieniężyć.
Granice wydziedziczenia
Prawo do zachowku przysługuje uprawnionemu ze względu na wyjątkowy, bardzo bliski stosunek rodzinny istniejący pomiędzy
nim a spadkodawcą i w zasadzie służy realizacji obowiązków moralnych, jakie spadkodawca ma wobec swoich najbliższych.
Z tych właśnie względów instytucja zachowku a także wynikające z niej uprawnienia dla spadkobierców ustawowych mogą
ograniczać zasadę swobody testowania i prawo spadkodawcy do całkowicie dowolnego dysponowania swoim majątkiem pomijając
osóby najbliższe.[1] W kodeksie cywilnym przewidziana jest jednak możliwość wydziedziczenia, czyli pozbawienia przez
spadkodawcę, jego zstępnych, małżonka lub rodziców uprawnienia do zachowku.
Spadkodawca ma możliwość wydziedziczenia uprawnionego do zachowku tylko w przewidzianych przez ustawodawcę sytuacjach.
Po pierwsze wydziedziczyć można uprawnionego do zachowku, który wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny
z zasadami współżycia społecznego. Kolejną przyczyną może być dopuszczenie się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych
mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci bądź też uporczywe niedopełnianie
względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Wydziedziczenie będzie jednak nieskuteczne, jeżeli jego przyczyna nie wynika z treści testamentu, nawet gdyby w rzeczywistości
przyczyna wydziedziczenia faktycznie zachodziła. Dlatego też tak ważne jest precyzyjne formułowanie treści testamentu.
Spadkodawca powinien opisać przykłady zachowania czy też czynności uprawnionego do zachowku bądź ich brak, które w jego ocenie
pozbawiły go udziału w spadku. Testament niezawierający żadnych zarzutów pod adresem uprawnionego do zachowku czy też opisów
jego nagannych postępowań, mimo że posiada formę testamentu notarialnego, nie może stanowić skutecznej podstawy do wydziedziczenia.
Samo posłużenie się przez spadkodawcę sformułowaniem, że uprawniony do zachowku uporczywie nie dopełniał obowiązków rodzinnych,
bez wskazania rodzaju obowiązków, nie jest wystarczające.[2]
Spadkodawca został ponadto ograniczony przez ustawodawcę w ten sposób, że odebrał mu możliwość wydziedziczenia uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył. Wówczas wydziedziczenie, które soztało już wcześniej zawarte w testamencie będzie bezskuteczne. Przy czym nie jest istotne w jakiej formie przebaczenie nastąpiło.[3] Dotyczy to nawet sytuacji, gdy spadkodawca w chwili przebaczenia nie miał zdolności do czynności prawnych, wystarczy bowiem, że miał dostateczne rozeznanie. Spadkobierca wydziedziczony w testamencie, któremu już z innych przyczyn nie służy roszczenie o zachowek, w celu ochrony innego interesu prawnego może żądać ustalenia, że wydziedziczenie jest bezpodstawne.[4]
Zachowek Drawsko Pomorskie i okolice
Zadzwoń! Pomagamy w uzyskaniu zachowku
Dochodzenie praw do majątku spadkowego jest czynnością wyjątkowo skompilowaną. Ze względu na zawiłe i często trudne do oszacowania roszczenia, dochodzenie zachowku wymaga dużej
i wyspecjalizowanej wiedzy prawniczej, sporego nakładu pracy, czasu i środków, koniecznych do ustalenia składników majątku, ich wartości oraz przysługujących praw.
W przypadku, gdy majątek testatora jest znaczny, a liczba potencjalnych uczestników podziału jest duża, rzetelne i uczciwe wykonanie postępowania spadkowego staje się emocjonującym i wymagającym zadaniem.
W sytuacji, gdy w trakcie postępowania spadkowego pojawiają się sporne kwestie między spadkobiercami, warto skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika specjalizującego się w sprawach majątkowych.
[1] Wyrok SA w Warszawie z 27.10.2009 r., sygn. akt VI ACa 376/09, Legalis
[2] Wyrok SA w Poznaniu z 13.01.2011 r., sygn. akt I ACa 1021/10, Legalis
[3] Uchwała SN – IC z 14.06.1971 r., sygn. akt III CZP 24/71, Legalis
[4] Wyrok SN – IC z 09.12.1974 r., sygn. akt I CR 873/74, Legalis
